Autor: Larraitz Urruzola Tolosa

5 representacións do espectáculo A VIAXE DE ROSALÍA de Larraitz Urruzola Producións Artísticas pasarán polos Centros de ensino Rosalía de Castro de Bóveda, CEIP San Xoán de Becerreá, CEIP Plurilingüe Gregorio Sanz de Ribadeo, CPI Dr. López Suarez de Friol e CEIP Ricardo Gasset do Incio, con motivo da Programación Cultural “Día de Rosalía – Monicreques” que organiza a Deputación de Lugo.

Este espectáculo, dos que xa se fixeron máis de 100 representacións desde a súa estrea, foi escrito e dirixido por Lucho Penabade, con creación do espazo sonoro de Jose Luís do Pico Orjais e construción de monicreques por Luchi Iglesias, Olga Vieites e Larraitz Urruzola.

Estas 5 representacións súmanse ás actividade que ao redor do Día do Libro e das Letras Galegas realizará a compañía en Galiza.

Rosalía de Castro, é a escritora galega de maior relevancia universal e unha das figuras indispensables do panorama literario do século XIX, deulle ao galego o seu caracter de lingua culta, foi precursora da poesía española moderna, comprometida con Galiza e como muller adiantada ao seu tempo, pioneira do pensamento feminista.

Cantares Gallegos, de Rosalía de Castro, considerado como o libro fundacional do «Rexurdimento galego», foi publicado o 17 de maio 1863. En conmemoración dese feito, dende 1963, cada 17 de maio se celebra o Día das Letras Galegas, unha celebración instituida pola Real Academia Galega para homenaxear a aquelas persoas que destaquen pola súa creación literaria en galego ou pola defensa da lingua galega.

Naceu en Santiago de Compostela o 23 de febrero de 1837, pero axiña marchou a vivir a Castro de Ortoño xunto coas súas tías paternas, desde a súa infancia non parou de viaxar, viviu en múltiples lugares ao longo da súa vida ata que ficou en Padrón, na casa da Matanza onde pasou os seus derradeiros anos, agora A Casa Museo e sede da Fundación.

No proxecto A viaxe de Rosalía, invitamos aos espectadores máis pequenos e ás súas familias, a viaxar xunto coa escritora e a súa madriña Francisca, divulgaremos a súa figura desde un espectáculo de monicreques unipersoal e cargadas de maletas con monicreques, teas, zapatos e libros… coñeceremos da man da narradora e titiriteira, Larraitz Urruzola parte da obra Rosaliana e algúns dos pasaxes da vida desta insigne artista Galega.

O pasado 20 de Abril iniciamos as actividades conmemorativas polo Día do Libro, con esta proposta da compañía basada nas Fábulas en Verso orixinais de Concepción Arenal. Unha peza escrita e dirixida por Inacio Vilariño, con música en vivo de Marcial del Adalid interpretada ao piano por Merran Laginestra.

En Fábulas da montaña, Concepción Arenal repasa a súa infancia en Ferrol e o posterior traslado a Armaño, Cantabria, trala morte do seu pai. Alí, na convivencia cos animais da casa e ante o respecto de lobos e osos, escribe o seu libro “Fábulas en verso orixinais”. Historias onde destaca a súa loita polos dereitos das mulleres, das clases desfavorecidas e a defensa da educación como medio para conseguir a Igualdade.

En escena a actriz Larraitz Urruzola interpreta a Concepción Arenal, que cos títeres da súa saia-teatriño presenta momentos da súa mocidade e as súas fábulas. A pianista Merran Laginestra acompaña en directo con temas populares e de Marcial de Adalid, compositor galego contemporáneo da escritora.

Concepción Arenal
(Ferrol, 1820- Vigo, 1893) 
A súa pegada no pensamento e na práctica social na defensa dos máis desfavorecidos é mundialmente coñecida e o aprecio pola súa figura excede os confíns da Autonomía Galega dando nome a prazas, rúas, bibliotecas, centros culturais e escolas por todo o Estado español.
Cando acaban de cumprirse 224 anos do nacemento de Concepción Arenal, a compañía Larratiz Urruzola Producións Artísticas quere render homenaxe a esta escritora, xornalista e activista social galega de gran relevancia universal e unha das figuras indispensables do panorama humanístico do século XIX. Muller adiantada ao seu tempo, foi pioneira do pensamento feminista e loitadora en favor da educación da muller como medio para alcanzar a igualdade de dereitos. Como penalista, entre outras cousas, propuxo transformar o sistema penitenciario para que, a través da educación e da formación, o delincuente se reintegrase na sociedade. Concepción Arenal transmite unha imaxe afastada dos estereotipos femininos, coa que se poden identificar as nenas e coa que se pretende contribuír a transformar os modelos imperantes aínda na sociedade de hoxe en día.  
O libro “Fábulas en verso orixinais” é o único traballo da autora específico para a infancia e presenta grandes diferenzas con respecto a outras recompilacións de fábulas moi populares naquela altura e que foran escritas por homes coma La Fontaine, Samaniego, Tomás Iriarte… todas debedoras á súa vez das Fábulas de Esopo. Concepción Arenal muda os exóticos animais da selva africana (leóns, monos, camelos, elefantes, leopardos, tigres) por persoas e animais da montaña cántabra (osos, lobos, mastíns, cans palleiros e galos). Tamén muda os contidos clásicos das fábulas e incorpora temáticas que van ser centrais en toda a súa produción intelectual posterior: a defensa dos desfavorecidos, a importancia da educación nos procesos de transformación da realidade e a necesidade da empatía coa dor e o sufrimento dos demais.
En escena, a actriz-titiriteira Larraitz Urruzola e a pianista Merran Laginestra. Larraitz dá vida a Concepción Arenal, que cos títeres da súa saia-teatriño presenta momentos da súa mocidade e episodios das súas fábulas. Merran Laginestra, no papel de amiga da escritora, interpreta en directo temas populares e de Marcial de Adalid, compositor galego coetáneo da ferrolá e alcumado “O Chopin Español”.
Segundo as ilustracións da época, a saia-teatriño, na que unha muller era a titiriteira, foi un recurso escénico habitual nas veladas das clases ilustradas do século XIX. Con esta proposta queremos recuperar e incorporar ao corpus dramático galego este valioso patrimonio teatral esquecido.

O libro do espectáculo, convertible en teatro de papel, de título Fábulas da montaña está escrito por Inacio Vilariño e con ilustracións de Nuria Díaz, publicado na editora galega Embora.

Aquí vos deixo ligazón ás bonitas imaxes da actuación que publicaron desde o Teatro Municipal de Tui Foto

+info

Neste outono teatral pasamos tamén por Tui, onde 135 espectadores nos acompañaron a Luchi Iglesias, Inacio Vilariño e a min nesta deliciosa representación de Fantoches Baj, que adapta o clásico conto de ‘Pedro e o Lobo’ nunha proposta de marionetas manipuladas coa técnica xaponesa do bunraku e musicadas do clásico de Prokofiev. A peza sitúa a historia nun mundo rural illado da modernidade e contextualiza o conto nunha estación de tren pechada, nun espazo que quixo ser moderno, pero que finalmente foi abandonado e que a natureza comeza a recuperar. A historia cóntana tres antigos operarios do ferrocarril, apaixonados poos trens, que deixaron o seu traballo de desmontadores de estacións para converterse en donos dun parque infantil.

Unha proposta para público familiar sobre superación, amor, vinganza, medo, orgullo… que desde a revisión defende os lobos e o valor da natureza. Pedro e o lobo é un musical de teatro que se pode interpretar de dous xeitos: en formato de teatro con banda de música interpretando en directo os arranxos musicais realizados por Benxamín Otero; ou en formato teatral sen banda de música en directo, apoiándose nas músicas que irán soando gravadas no transcurso do espectáculo.

4 de Novembro ás 18h COMPRAR

No 2023 conmemórase o 300 Aniversario de As catro estacións de Vivaldi. Fachendosa de que Os Monicreques de Kukas contaran conmigo neste espectáculo con máis de 35 monicreques, 3 actores/actrices e versión musicada para guitarra de Rubén Barros. Unha proposta para público infantil e familiar que poderedes disfrutar neste outono teatral no Forum Metropolitano da Coruña. Un auténtico luxo compartir escenario con Marián González e Marcelino de Santiago “Kukas”, dirixidas pola mestría de Isabel Rey, musicado polo guitarrista Ruben Barros e iluminadas por Miguel Cabaleiro “Fili”

A Barraca do Barriga Verde, acollerá un ano máis espectáculos de monicreques das compañías galegas Títeres Alakrán, Larraitz Producións Artísticas e Seisdedos. Os espectáculos Barriga Verde ataca de novo, Dona Barriga Verde e O Cego dos monifates poderán disfrutarse en varios pases de vinte minutos ao longo da xornada da Feira Cabalar do San Martiño dentro da carpa do Concello situada na Carballeira de Francos en Teo.

Na Asociación Morreu o Demo seguimos loitando por recuperar esta tradición e estamos especialmente ledas de regresar a esta Feira, onde existen lembranzas das gargalladas que xeraban nos Teenses as mocadas do personaxe contra todo maldito, así como as inxeniosas rutinas titiriteiras do Barriga Verde orixinal que a familia Silvent trouxo durante anos ata Francos.

A exposición Onde foi Barriga Verde? Estará tamén presente en Teo. Cunha mostra de nove paneis, repásase a historia do Barriga Verde, faise unha reflexión xeral sobre o personaxe e o seu esquecemento, a historia dos Silvent, a importancia das feiras como espazos culturais, o patrimonio inmaterial e proponse unha reflexión sobre o futuro destas tradicións. Esta exposición foi realizada pola AC Morreu o Demo grazas ao apoio da Deputación da Coruña para o Proxecto Barriga Verde: da Barraca á aula, que na asociación desenvolvemos nos centros de ensino, e nesta ocasión, co apoio do Concello de Teo itinerará polos centros de ensino públicos do 1 ao 15 de Novembro do 2023.